علت و علائم قوز قرنیه چیست و چگونه درمان می شود؟
قوز قرنیه یا کراتوکونوس زمانی رخ می دهد که قرنیه شروع به نازک شدن می کند و مرکز قرنیه بیرون می زند. این برآمدگی باعث ایجاد شکلی مخروطی مانند در قرنیه می شود. دلایلی همچون از بین رفتن کلاژن چشم یا دلایل ارثی می توانند علت اصلی قوز قرنیه باشند. علائم قوز قرنیه اکثرا در اواخر سنین نوجوانی و اوایل دهه دوم زندگی رخ می دهد. البته ممکن است در افراد بالای ۴۰ سال نیز رخ دهد، اما این موارد بسیار نادر است.
کراتوکونوس در ابتدا به صورت نزدیک بینی و آستیگماتیسم نامنظم ایجاد میشود. مهم ترین علائم قوز قرنیه شامل تغییر ناگهانی بینایی در یک چشم یا مخروطی شدن قرنیه است. برای درمان استفاده از عینک یا لنزهای تماسی نفوذپذیر (سخت) تجویز می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علت و علائم قوز قرنیه و همینطور نحوه درمان آن ادامه مطلب را دنبال کنید. همچنین اگر به خدمات بینایی سنجی در تهران نیاز دارید همین امروز با مرکز اپتومتری آیت اللهی تماس بگیرید. این مرکز ارائه دهنده خدمات مرتبط با تشخیص و بهبود کم بینایی در تهران است.
قوز قرنیه چیست؟
قرنیه به دلایل مختلفی برای چشم ما مهم است. قرنیه در اصل خارجی‌ترین لایه چشم بوده و شامل پنج لایه است که هر کدام عملکردهای متفاوتی دارند. هر پنج لایه به محافظت از چشم در برابر آلودگی، باکتری‌ها و موادی که چشم ما ممکن است در طول روز با آنها تماس پیدا کند، کمک می‌کنند.
ما به کمک قرنیه می‌توانیم محیط پیرامونمان را مشاهده کنیم. یک قرنیه‌ی سالم مانند یک توپ، شکلی گرد و مدوری دارد. اما در صورتی که قرنیه حالت مدور خود را از دست بدهد و مانند یک مخروط بیرون بزند، به این حالت، قوز قرنیه گفته میشود. قرنیه‌ی چشم‌ها روی حدود ۶۰ درصد از تصاویری که می‌بینیم تمرکز می‌کنند. بدون این فرآیند انکساری، تصاویری که می‌بینیم تار میشوند.
وقتی قرنیه نازک و بدشکل میشود، نور نمی‌تواند به طور موثری عبور کند. به همین دلیل است که کراتوکونوس میتواند باعث ایجاد انحراف بینایی و تبدیل شدن به یک مشکل بینایی برای بیماران شود و کارهای روزمره مانند رانندگی، خواندن یا تایپ کردن برای بیماران مبتلا به قوز قرنیه دشوار میشود. علاوه بر این، تاثیر اضطراب بر بینایی نیز میتواند مشکلات بینایی را تشدید کند و علائم قوز قرنیه را برای برخی بیماران قابل توجه‌تر سازد.
علائم قوز قرنیه چیست؟
کراتوکونوس معمولا به دو روش زیر، بینایی شما را تحت تاثیر قرار می دهد:
– هنگامی که شکل مدور قرنیه، به شکل مخروط در می آید و سطح صاف آن ناصاف و نامنظم می شود که به این حالت، آستیگماتیسم نامنظم گفته میشود.
– هنگامی که جلوی قرنیه پهن‌تر شود، بیمار دچار نزدیک بینی می شود و فقط قادر است اشیاء نزدیک را به وضوح ببیند.
علائم قوز قرنیه عبارتند از:
- تاری دید
- دوبینی
- نزدیک بینی
- آستیگماتیسم
- حساسیت به نور
البته همه این علائم نمی توانند نشان دهنده قوز قرنیه باشند. اما اگر نگران ابتلا به قوز قرنیه هستید، حتما برای معاینه دقیق به یک چشم پزشک یا اپتومتریست در مراکز اپتومتری در تهران مراجعه کنید. در طول این معاینه، اپتومتریست شکل و اندازه قرنیه شما را اندازه گیری می کند. بیماران در چنین شرایطی معمولا شرایط زیر را تجربه می کنند:
- تغییر ناگهانی بینایی در یک چشم
- بروز دوبینی هنگام مشاهده با یک چشم
- ناموزون به نظر رسیدن اشیاء از دور و نزدیک
- مشاهده هاله در اطراف چراغ‌های روشن
- لرزش نور
- مشاهده سایه تصاویر به صورت دوگانه یا سه گانه
- مشکل در رانندگی به خاطر تاری دید، مخصوصا در هنگام شب
نکته: ” اگر قوز قرنیه در شما تشخیص داده شده است، مراقب باشید که چشمان خود را مالش ندهید. مالیدن چشم ها می تواند باعث آسیب بیشتر به قرنیه شود.“
علت قوز قرنیه چیست و چه کسانی به آن مبتلا می شوند؟
چشم پزشکان به طور قطع نمی دانند که چگونه بیماران به کراتوکونوس مبتلا می شوند، اما بر اساس نشانه هایی می توان گفت که این بیماری تا حدود زیادی ارثی است و حتی با شرایطی مانند سندرم داون و همچنین عادت هایی مانند مالش مزمن چشم ارتباط دارد. قوز قرنیه به دلایل مختلفی رخ می دهد و همانطور که در ابتدا اشاره شد معمولا از سنین نوجوانی شروع میشود. اما کودکان یا بزرگسالان نیز ممکن است به این بیماری دچار شوند.
توجه کنید که قوز قرنیه باید در اسرع وقت شناسایی و درمان شود زیرا علائم و مشکلات بینایی ایجاد شده بر اثر آن ممکن است پیشرفت کنند. البته خبر خوب این است که قوز قرنیه به اندازه سایر بیماری های چشمی رایج نیست – تقریباً از هر ۱۰۰۰ نفر ۱ نفر آن را در درجات مختلف تجربه می کنندو بنابراین تجربه تاری دید ممکن است همچنان به مشکلات بینایی دیگر اشاره کند.
مهم ترین دلایل بروز کراتوکونوس شامل موارد زیر است:
از بین رفتن کلاژن چشم
کلاژن یا فیبر‌های کوچک پروتئین در چشم به حفظ قرنیه کمک کرده و از بیرون زدگی آن جلوگیری می کنند. اما در صورت ضعیف شدن این فیبر‌ها، دیگرقادر به حفظ شکل قرنیه نبوده و در نتیجه قرنیه به تدریج شکل مخروطی به خود می‌گیرد.
کمبود آنتی اکسیدان‌ها
اگر آنتی اکسیدان های حفاظتی در قرنیه چشم کاهش پیدا کنند مشکلاتی نظیر قوز قرنیه به وجود می آید. به طور معمول آنتی اکسیدان‌ها محصولات فرعی زیان آوری را که سلول های قرنیه تولید می کنند از بین برده و همینطور از فیبر‌های کلاژن محافظت می‌کنند. بنابراین چنانچه سطح آنتی اکسیدان‌ها کاهش یابد، کلاژن ضعیف شده و قرنیه بیرون می زند.
زمینه ارثی
یکی از دلایل اصلی کراتوکونوس، ارثی بودن آن است. بنابراین افرادی که مبتلا به قوز قرنیه هستند باید فرزندان خود را از سن ۱۰ سالگی به بعد، هر سال برای انجام معاینات منظم چشمی به مراکز اپتومتری و بینایی سنجی در تهران یا شهرهای دیگر ببرند. علاوه بر این کراتوکونوس به سرعت در افراد مبتلا به بیماری های خاص مثل بیماری‌های آلرژیکی پیشرفت می کند. مثلا این حالت احتمال دارد بر اثر مالش شدید چشم رخ دهد.
آیا قوز قرنیه باعث نابینایی می شود؟
برای اکثر افراد، بدترین سناریو هنگام شروع مشکلات بینایی، خطر نابینایی است. به همین دلیل است که مراقبت‌های بهداشتی بینایی همراه با تشخیص زودهنگام و درمان برای بهبود کیفیت بینایی ضروری است. برای بیماران قوز قرنیه، نابینایی یک ترس رایج است. البته خوشبختانه قوز قرنیه باعث نابینایی نمی‌شود. بهترین راه برای مدیریت پیشرفت تاری دید در قوز قرنیه، تشخیص به موقع و یافتن گزینه‌های درمانی مناسب برای کند کردن روند پیشرفت و کاهش ماهیت آن است.
معمولاً برای افرادی که دچار چنین تغییراتی در قرنیه چشم خود میشوند، عینک یا لنزهای مخصوص تجویز میشود. برای تجویز و فیت انواع لنز تماسی در تهران می‌توانید به مرکز اپتومتری آیت‌اللهی مراجعه کنید. همچنین اگر قوز قرنیه شدید باشد، برای بازگرداندن بینایی، ممکن است احتیاج به پیوند قرنیه باشد. علاوه بر این، آگاهی از خطرات کیست چشم نیز اهمیت دارد، زیرا برخی از این کیست‌ها می‌توانند منجر به مشکلات جدی بینایی شوند و نیازمند تشخیص و درمان فوری باشند.
نکته: ” افرادی که طبق تشخیص پزشک دچار قوز قرنیه هستند حتی به میزان کم باید از جراحی لیزیک خودداری کنند زیرا این عمل باعث تضعیف بیشتر قرنیه شده و بینایی آنها را بدتر می کند.”
قوز قرنیه چگونه تشخیص داده می شود؟
چشم پزشک یا اپتومتریست برای تشخیص قوز قرنیه باید قرنیه بیمار را اندازه بگیرد. توپوگرافی قرنیه روشی است که شعاع انحناء قرنیه را فقط در چند ثانیه آنالیز می‌کند. توپوگرافی قرنیه برای کودکانی که والدین آنها مبتلا به قوز قرنیه هستند از سن ۱۰ سالگی به بعد، برای هر سال نیاز است. حتی در صورت طبیعی بودن نتایج توپوگرافی قرنیه ، باز هم این آزمایش باید سالانه انجام شود. زیرا این احتمال وجود دارد که تغییرات بسیار ظریفی در طول زمان ایجاد شود که نشان دهنده شروع بیماری است.
آیا راهی برای درمان کراتوکونوس وجود دارد؟
معمولا اولین گام برای درمان کراتوکونوس تجویز عینک و یا انواع لنزهای تماسی مخصوص قوز قرنیه از قبیل لنز GP، اسکلرال، هیبرید است. در موارد خفیف، استفاده از عینک معمولا بینایی را بهتر می‌کند. اما این احتمال وجود دارد که شما به لنزهای تماسی یا دیگر درمان‌ها برای تقویت قرنیه و بهبود بینایی خود احتیاج پیدا کنید.
با پیشرفت قوز قرنیه، ممکن است مقداری نازک شدن و زخم قرنیه ایجاد شود. در نهایت، لنزهای تماسی ممکن است دیگر درمان موفقی نباشند. درعوض، پیوند قرنیه ممکن است برای جایگزینی قرنیه با پیوندی که سطح منظم و صاف‌تری دارد، به صورت جراحی مورد نیاز باشد.
همچنین استفاده از یک روش درمانی به نام “کراس لینک رشته‌های کلاژن قرنیه” میتواند می تواند با استحکام قرنیه از بدتر شدن قوز قرنیه جلوگیری کند. همچنین در روش دیگری به نام عمل رینگ گذاری قرنیه، در زیر سطح قرنیه، حلقه‌هایی قرار می گیرد که به کاهش شکل مخروطی قرنیه و در نتیجه بهبود بینایی کمک می‌کند. یک روش لیزر به نام PTK نیز میتواند باعث بهبود زخم قرنیه شده و استفاده از لنزهای تماسی را راحت‌تر کند. در نهایت اگر استفاده از عینک و لنزهای تماسی به بهبود بینایی بیمار کمکی نکنند، احتمالا نیاز به پیوند قرنیه است. در این روش، مرکز قرنیه برداشته شده و با قرنیه اهدایی جایگزین خواهد شد.
سخن پایانی
قوز قرنیه به علت اختلال در منحنی قرنیه چشم رخ می‌دهد. علائم آن شامل دید کاهش یافته، تغییر در شکل چشم، و احساس ناراحتی میشوند. درمان این مشکل معمولاً با استفاده از عینک یا لنزهای مناسب، یا در موارد شدیدتر با جراحی قرنیه انجام میشود. جراحی معمولاً به‌وسیله لیزر یا پروسیجرهای جراحی باز صورت می‌گیرد. مشاوره با چشم‌پزشک و تشخیص دقیق علت قوز قرنیه، اقدامات موثر در درمان این مشکل هستند.
سوالات متداول قوز قرنیه
قوز قرنیه چیست و چه علائمی به آن اشاره دارد؟
قوز قرنیه وضعیتی است که منجر به تغییر منحنی قرنیه چشم میشود. علائم آن شامل دید کاهشیافته، تغییر در شکل چشم، افزایش حساسیت به نور، و سردرد میشوند.
علت ایجاد قوز قرنیه چیست؟
علل قوز قرنیه میتواند مختلف باشد، از جمله ارثی بودن، آسیب به چشم، و اختلالات تشخیصی چون کراتوکون است.
چگونه قوز قرنیه درمان میشود؟
درمان قوز قرنیه شامل استفاده از عینک یا لنزهای مناسب جهت تصحیح دید و در موارد شدیدتر، جراحی قرنیه مثل جراحی لیزیک یا جراحی های جابجایی قرنیه ممکن است. برای درمان موثر و انتخاب روش مناسب، مشاوره با چشم‌پزشک ضروری است.