هر آنچه باید در مورد لنز تماسی اسکلرال بدانید

لنزهای تماسی اسکلرال در سال‌ های اخیر بسیار رایج شده‌اند. این لنزها کاربردهای مختلفی در چشم‌پزشکی دارند. آیا مطمئن نیستید که لنز تماسی اسکلرال برای درمان ناراحتی چشمتان مناسب است یا خیر؟ استفاده از این نوع لنزها چه مزایایی دارد؟ آیا در صورت استفاده از لنز تماسی اسکلرال باید منتظر عوارض جانبی باشیم؟

در این مطلب قصد داریم به لنزهای تماسی اسکلرال، کاربردهایشان در اپتومتری و چشم‌ پزشکی، عوارض احتمالی و ساختار آن‌ها بپردازیم. همچنین، به پرسش‌ های رایج در این‌باره پاسخ دهیم. با ادامه مطلب همراه باشید. همچنین شما می توانید برای معاینه چشم و تجویز لنز تماسی در تهران به مرکز اپتومتری آیت اللهی مراجعه نمایید.

لنز تماسی اسکلرال چیست؟

لنز های تماسی اسکلرال (ScCL) در اصل برای درمان بیمارانی تولید شده‌اند که دارای نارسایی یا تغییر شکل (اکتازی) قرنیه هستند. این بیماران در صورت استفاده از لنز تماسی سفت، معمولاً دچار کاهش عملکرد بصری قرنیه می‌شوند. اما در حال حاضر، دامنه کاربرد های لنز تماسی اسکلرال در چشم‌ پزشکی و اپتومتری گسترش یافته و برای چشم‌ های کمتر آسیب‌دیده نیز به کار می‌رود. لنز های تماسی اسکلرال، عدسی‌ هایی هستند که به‌ طور جزئی یا کامل بر روی صلبیه قرار می‌گیرند و بدون این‌ که فشاری به قرنیه وارد کنند آن را می‌پوشانند. در نتیجه، سطح نوری جدیدی جایگزین قرنیه می‌شود که به بهبود بینایی کمک می‌کند.

استفاده از لنزهای تماسی اسکلرال به چه زمانی برمی‌گردد؟

لنز های تماسی اسکلرال در اواخر دهه ۱۸۰۰ میلادی و از جنس شیشه ساخته شدند. لنزهای اولیه در چشم‌پزشکی اغلب به‌عنوان پوسته‌ های صلبیه شناخته می‌شدند. در اوایل دهه ۱۹۰۰ از نوعی پلاستیک به‌ نام پلی‌ متیل متاکریلات (PMMA) برای ساخت لنز تماسی اسکلرال استفاده کردند. در دهه ۱۹۴۰، لنزهای تماسی اسکلرال را با استفاده از عدسی‌ های سخت پلاستیکی تولید کردند که کاربردشان راحت‌ تر بود. سرانجام در دهه ۱۹۷۰ لنز های تماسی اسکلرال قابل نفوذ گازی (RGP) و لنز های تماسی نرم (SCL) تولید شدند که هنوز هم کاربرد دارند.

انواع لنزهای تماسی اسکلرال کدامند؟

لنز های تماسی اسکلرال را بر اساس اندازه لنز و تماس اولیه با سطح چشم به سه نوع مختلف تقسیم می‌کنند.

• لنزهای قرنیه اسکلرال که بزرگ‌ تر از لنز های معمولی هستند و در نزدیکی محل اتصال بین قرنیه و صلبیه قرار می‌گیرند.
• لنز های مینی اسکلرال که بر روی تمام سطح قرنیه و روی صلبیه قدامی قرار می‌گیرند.
• لنز های تماسی اسکلرال کامل که بزرگ‌تر هستند و بیشترین فاصله را بین سطح پشتی عدسی و قرنیه ایجاد می‌کنند.

ساختار لنزهای تماسی اسکلرال از چه قسمت‌هایی تشکیل شده است؟

لنزهای تماسی اسکلرال از سه قسمت تشکیل شده‌اند. بخش صلبیه (هپتیک) که بر روی صلبیه قرار می‌گیرد، طاق که برای پاک‌ سازی قرنیه و عدسی است و بخش نوری لنز که با دید افقی معمولاً ۲/۰ میلی‌ متر بزرگ‌ تر از قطر عنبیه دیده می‌شود. این بخش به تنظیم نوری چشم کمک می‌کند.

لنز تماسی اسکلرال چگونه باعث بهبود بینایی می‌شود؟

لنز های تماسی اسکلرال، لنز هایی با قطر بزرگ هستند که برخلاف لنز های معمولی، بر روی صلبیه (سفیدی چشم) قرار می‌گیرند. این لنز ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که قرنیه را لمس نکنند و فضایی بین قرنیه و لنز ایجاد کنند. این فضا با مایع ایزوتونیک استریل یا فلورسین سدیم پر می‌شود که با ساختار چشم سازگاری دارد. این طراحی به چشم اجازه می‌دهد تا از لنزهای سفت نفوذ پذیر گازی و لنز های تماسی اسکلرال اکسیژن کافی دریافت کند. همچنین، این طراحی به آب‌ رسانی چشم کمک کرده و بی‌ نظمی سطح قرنیه را جبران می‌کند. با این فناوری، لنزهای تماسی اسکلرال نه تنها راحتی بیشتری را فراهم می‌کنند، بلکه دید پایدارتری نیز نسبت به عینک تدریجی ارائه می‌دهند.

لنز های تماسی اسکلرال چه کاربرد هایی دارند؟

رایج‌ ترین کاربرد های لنز تماسی اسکلرال در چشم‌پزشکی و اپتومتری درمان قوز قرنیه و اکتازی و رفع عوارض جراحی انکساری چشم هستند. اپتومتریست‌ ها معمولاً از لنز های تماسی اسکلرال برای درمان بیماری‌ های زیر استفاده می‌کنند.

• سندرم خشکی چشم
• آسیب‌ های شیمیایی و سوختگی
• دژنراسیون قرنیه و دیستروفی
• ناهنجاری‌ های پلک
• رادیال کراتوتومی (RK)
• سندرم استیونز جانسون
• بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD)
• شوگرن (خشکی و قرمزی چشم)
• عوارض ناشی از لیزیک و جراحی پیوند قرنیه
• آستیگماتیسم نامنظم

نتیجه‌ گیری

لنزهای تماسی اسکلرال دنیای چشم‌ پزشکی و اپتومتری را متحوّل کرده‌اند. این لنزها با قرارگیری بر روی صلبیه چشم و پوشاندن قرنیه و نیز کمترین درگیری با اعصاب چشم، کمترین ناراحتی و عوارض جانبی را در پی دارند. طراحی لنز تماسی اسکلرال به‌گونه‌ای است که با اکسیژن‌ رسانی مناسب به چشم و استفاده از لایه‌ای اشک در فضای بین قرنیه و لنز باعث بهبودی و پایداری دید می‌شود. لنز های تماسی اسکلرال برای کودکان و مواردی نظیر پیر چشمی نیز قابل استفاده هستند. توجه کنید که قبل از استفاده از هرگونه لنزی باید به اپتومتریست یا چشم‌ پزشک مراجعه کنید و از سازگاری ساختار چشمتان با این لنز ها مطمئن شوید.

سؤالات متداول لنز تماسی اسکلرال

لنز های تماسی اسکلرال چگونه عمل می‌کنند و چه مزایایی دارند؟
لنز های تماسی اسکلرال بر روی صلبیه (سفیدی چشم) قرار می‌گیرند و فضایی بین قرنیه و لنز ایجاد می‌کنند که با مایع ایزوتونیک پر می‌شود. این طراحی باعث می‌شود که قرنیه مستقیماً با لنز در تماس نباشد و به چشم امکان تنفس و دریافت اکسیژن کافی را می‌دهد. مزایای این لنزها شامل راحتی بیشتر، دید واضح‌ تر، و امکان جبران بی‌ نظمی‌ های سطح قرنیه است.

آیا استفاده از لنز های تماسی اسکلرال راحت است؟
بله، بسیاری از افرادی که از لنز های تماسی اسکلرال استفاده می‌کنند، راحتی بیشتری را نسبت به لنزهای سخت یا نرم معمولی تجربه می‌کنند. طراحی این لنزها به گونه‌ای است که فشار کمتری بر روی قرنیه وارد می‌کند و فضای حبابی بین لنز و چشم به آب‌رسانی کمک می‌کند. با این حال، برخی افراد ممکن است در ابتدای استفاده از این لنزها نیاز به زمان برای عادت کردن داشته باشند.

چگونه می‌توان از لنزهای تماسی اسکلرال مراقبت کرد؟
مراقبت از لنزهای تماسی اسکلرال شامل تمیز کردن منظم لنزها با محلول‌ های مخصوص، جلوگیری از تماس با آب، و نگهداری آن‌ها در شرایط بهداشتی است. همچنین، ضروری است که لنزها طبق دستور پزشک و مدت زمان مشخص شده استفاده شوند. برای جلوگیری از عفونت و مشکلات چشمی، مراجعه منظم به پزشک متخصص چشم برای بررسی سلامت چشم و لنزها توصیه می‌شود.