چشم، عضوی حساس و حیاتی از بدن انسان است که حتی کوچک ترین اختلال در عملکرد آن میتواند تأثیرات جدی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد. از همینرو، دانش چشم پزشکی یا آفتالمولوژی یکی از تخصص های مهم پزشکی به شمار میآید.
اما این علم گسترده فقط به معاینه و تجویز عینک محدود نمیشود؛ بلکه دارای زیر شاخه های بسیار پیشرفتهای است که با عنوان فلوشیپ های چشم پزشکی شناخته میشوند. در این مقاله قصد داریم به زبان ساده و کامل، توضیح دهیم فلوشیپ چشم پزشکی چیست، چه تفاوتی با فوق تخصص دارد، چه انواعی دارد و چه کسانی میتوانند وارد این حوزه شوند.
آفتالمولوژی (Ophthalmology) شاخهای از علم پزشکی است که به مطالعه، تشخیص و درمان بیماری های چشمی و ساختارهای وابسته به آن میپردازد. پزشکانی که در این رشته تحصیل میکنند، با عنوان چشم پزشک شناخته میشوند.
چشم پزشکان میتوانند بیماری هایی مانند آب مروارید، گلوکوم، خشکی چشم، عفونت های چشمی، التهاب شبکیه، انحراف چشم و بسیاری دیگر از مشکلات بینایی را درمان کنند. اما برای درمان دقیق تر و تخصصی تر بیماری های خاص، پزشکان پس از دوره تخصص وارد مرحلهای پیشرفته تر به نام فلوشیپ چشم پزشکی میشوند.
همچنین، اپتومتری یکی دیگر از شاخه های تخصصی مراقبت از چشم است که به ارزیابی و اصلاح مشکلات بینایی، از جمله تجویز عینک و لنزهای تماسی، میپردازد. این تخصص میتواند در کنار چشم پزشکی، به بهبود وضعیت بیماران کمک کند.
آفتالمولوژی
فلوشیپ (Fellowship) دورهای فوق تخصصی بعد از تخصص چشم پزشکی است که پزشک در آن در یک زمینه خاص از بیماری های چشمی آموزش میبیند و مهارت های فوق پیشرفتهای کسب میکند. این دوره معمولاً بین ۱ تا ۲ سال زمان میبرد و پزشک را برای انجام پیچیدهترین اعمال جراحی و درمان های تخصصی آماده میسازد.
در زبان رایج، فوق تخصص معادل همان فلوشیپ شناخته میشود. اما از نظر آکادمیک، فوق تخصص اصطلاحی کلی برای مراحل بالاتر از تخصص است، درحالی که فلوشیپ دورهای خاص، متمرکز و پیشرفته در یک زمینه مشخص از همان تخصص است. به طور مثال، چشم پزشک عمومی میتواند فلوشیپ شبکیه، فلوشیپ قرنیه یا فلوشیپ استرابیسم بگذراند و به صورت حرفهای در آن حوزه فعالیت کند.
همچنین، در برخی موارد، یکی از سوالاتی که ممکن است برای افراد پیش آید، این است که علت ورم پلک چشم چیست؟ که میتواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت، آلرژی یا آسیب به پلک باشد. درمان آن نیازمند بررسی دقیق علائم و تشخیص متخصص چشم است.
چشم پزشکی دارای فلوشیپ های مختلفی است که هر کدام به یک بخش از چشم یا یک نوع بیماری مربوط میشوند. مهمترین فلوشیپ های چشمپ زشکی عبارتند از:
در ادامه، به طور خلاصه مهمترین آن ها را بررسی میکنیم:
فلوشیپ ویتره یا شبکیه یکی از پیشرفتهترین دوره های فلوشیپ در چشم پزشکی است. در این دوره، پزشک آموزش های تخصصی برای تشخیص و درمان بیماری هایی مانند پارگی شبکیه، دیابت چشمی، دژنراسیون ماکولا (تباهی لکه زرد) و خونریزی های داخل چشمی را دریافت میکند.
پزشک فلوشیپ شبکیه، قادر است با جراحی های حساس در قسمت های داخلی چشم مانند جراحی ویترکتومی، بیماران را درمان کند و حتی در مواردی بینایی آن ها را بازگرداند.
گلوکوم یا آبسیاه از مهمترین دلایل نابینایی تدریجی در دنیاست. پزشکان با گذراندن فلوشیپ گلوکوم، تخصص لازم برای تشخیص دقیق این بیماری، تجویز دارو، لیزر درمانی و جراحیهای کنترل فشار چشم را پیدا میکنند.
قرنیه بخش شفاف جلوی چشم است که آسیب آن میتواند باعث تاری شدید دید شود. پزشکانی که فلوشیپ قرنیه میگذرانند، قادر به پیوند قرنیه، اصلاح آستیگماتیسم و درمان بیماریهایی مانند کراتوکونوس هستند.
این فلوشیپ مخصوص درمان انحراف چشم در کودکان و بزرگسالان است. پزشک با یادگیری تکنیک های جراحی و درمان های غیر جراحی، میتواند مشکل لوچی یا تنبلی چشم را برطرف کند.
در حالی که لیزیک (LASIK) تنها یک روش جراحی مدرن و پیشرفته برای اصلاح عیوب انکساری چشم است، فلوشیپ ها طیف گستردهای از بیماریها و درمان های مرتبط با چشم را پوشش میدهند. به عبارتی، چشم پزشکی که تنها لیزیک انجام میدهد ممکن است فلوشیپ نداشته باشد، ولی
متخصصی که فلوشیپ در یکی از زمینه های تخصصی گذرانده، مهارت های گسترده تری در تشخیص و درمان مشکلات چشمی دارد. این امر به پزشک این امکان را میدهد که به طور دقیقتری نیازهای بیماران خود را ارزیابی کرده و درمان های مناسب تری را ارائه دهد.
هزینه این خدمات پزشکی بسته به نوع بیماری، نوع فلوشیپ، تجهیزات مورد استفاده و کلینیک محل درمان متفاوت است و به عوامل زیادی بستگی دارد. جراحی های مربوط به فلوشیپ شبکیه یا قرنیه معمولاً هزینه بیشتری نسبت به درمان های عمومی دارند، زیرا این نوع جراحیها نیاز به تخصص، دقت و تکنولوژی پیشرفتهتری دارند.
بهتر است برای اطلاع دقیق از تعرفه ها و خدمات، به مراکز معتبر و شناخته شده چشم پزشکی مراجعه شود و مشاوره های لازم دریافت گردد. با انتخاب یک مرکز معتبر، میتوانید از کیفیت بالای خدمات و همچنین امکانات مناسب برای درمان خود مطمئن شوید.
مراقبت های لازم بعد از درمان توسط فلوشیپ
دنیای چشم پزشکی روزبهروز در حال پیشرفت است و فلوشیپ های تخصصی، نقش کلیدی در درمان بیماری های پیچیده چشم ایفا میکنند. شناخت این تخصص ها، هم برای بیماران و هم برای پزشکان اهمیت زیادی دارد. اگر به دنبال درمان دقیق و تخصصی هستید، حتماً به یک چشم پزشک دارای فلوشیپ مرتبط مراجعه کنید.
فلوشیپ چشم پزشکی چند سال طول میکشد؟
معمولاً بین ۱ تا ۲ سال بسته به نوع فلوشیپ.
آیا فلوشیپ با تخصص متفاوت است؟
بله، تخصص پایهی پزشکی است و فلوشیپ مرحلهای بالاتر برای آموزش تخصصی در یک حوزه خاص از آن تخصص محسوب میشود.
برای درمان شبکیه باید به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
به چشمپزشکی که دارای فلوشیپ ویتره یا شبکیه باشد.