سکته چشمی چیست؟

انسداد رگ خونی شبکیه ، که معمولاً به آن سکته چشمی گفته می شود، زمانی رخ می دهد که رگ های خونی در چشم باریک یا مسدود می شوند. همانطور که می دانید رگ های خونی در بدن مسئول حمل اکسیژن و مواد مغذی به هر قسمت از بدن هستند. هنگامی که جریان خون قطع می شود و دیگر نمی تواند به یک قسمت خاص از بدن برسد، سکته رخ می دهد که منجر به آسیب قابل توجهی به آن قسمت از بدن می شود. در این مطلب به بررسی سکته چشمی چیست؟ برای شما عزیزان خواهیم پرداخت.

هنگامی که سکته در چشم رخ می دهد، شبکیه در درجه اول تحت تأثیر قرار می گیرد. شبکیه بافت حساس به نور در پشت چشم است که اطلاعات بصری را برای تفسیر و پردازش به مغز شما منتقل کرده و به شما امکان می دهد تصاویر را به وضوح ببینید. یکی از عواملی که منجر به این بیماری می شود کنده شدن پلاک‌های کلسیمی در عروق قلب و گردن و راه پیدا کردن آنها به شریان‌های مرکزی شبکیه چشم است. فردی که دچار سکته چشمی شده در صورتی که به موقع نزد پزشک مراجعه نکند ممکن است دچار نابینایی دائمی و حتی مرگ ناگهانی شود. در ادامه در خصوص سکته چشمی و تاثیر آن در بینایی بیشتر توضیح خواهیم داد. همچنان با وب سایت مرکز اپتومتری آیت اللهی همراه باشد.

سکته چشمی چه تاثیری بر بینایی دارد؟

رگ‌های خونی چشم که از طریق عصب بینایی وارد شبکیه می‌شوند، شریان‌های خونی مرکزی نامیده می‌شوند. این رگ‌های خونی به رگ‌های خونی کوچک‌تری منشعب می‌شوند که به آنها رگ‌های خونی شاخه ای می‌گویند. هنگامی که با سکته چشمی عروق خونی مرکزی یا شاخه ای در شبکیه چشم شما مسدود می شود، مایع می تواند به شبکیه نشت کند و باعث تورم آن شود. این التهاب شبکیه چیزی است که در نهایت بر توانایی دید شما تأثیر می گذارد.

بیشتر افرادی که دچار سکته چشمی می‌شوند معمولا به محض بیدار شدن از خواب در هنگام صبح، دچار کاهش بینایی در یک چشم می‌شوند که دردی هم ندارد. برخی دیگر نیز ممکن است یک ناحیه ی تاریک یا سایه ای را در نیمه بالایی یا پایین میدان بینایی خود حس کنند. علاوه بر این سکته چشمی می تواند باعث کاهش کنتراست (تقابل) بینایی و کاهش واکنش به نور گردد.

چنانچه دچار هر کدام از مشکلات و بیماری های چشمی شده اید حتما برای تشخیص و درمان به موقع به یکی از مراکز مجهز بینایی سنجی در تهران و شهرهای دیگر مراجعه کنید. برای تشخیص دقیق  پزشک متخصص معمولا سوابق پزشکی و بیمارهای زمینه ای مانند بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، فشارخون بالا و کلسترول خون بالا را در شما چک می کند.

در مراکز معاینه اپتومتری در تهران پزشک با بزرگ کردن چشم بیمار، عصب بینایی و شبکیه را امتحان می‌کند. همچنین عصب بینایی را از لحاظ کمرنگی و یا ورم دیسک بینایی مورد بررسی قرار می دهد تا از بروز سکته چشمی مطمئن گردد.

انواع مختلف سکته چشمی

• انسداد شریان مرکزی شبکیه (CRAO): زمانی رخ می دهد که انسداد در شریان مرکزی شبکیه قرار گیرد.
• انسداد شریان شاخه ای شبکیه (BRAO) زمانی رخ می دهد که انسداد در داخل شریان های شاخه کوچکتر شبکیه قرار گیرد.
• انسداد ورید مرکزی شبکیه (CRVO) زمانی اتفاق می‌افتد که انسداد در سیاهرگ مرکزی اصلی شبکیه قرار گیرد.
• انسداد ورید شاخه ای شبکیه (BRVO) زمانی رخ می دهد که انسداد در داخل یکی از وریدهای شاخه کوچکتر شبکیه قرار گیرد.

تشخیص اولیه سکته چشمی برای مراجعه به پزشک

از کجا بفهمیم که دچار سکته چشمی شده ایم؟ علائم سکته چشمی می تواند به طور ناگهانی ظاهر شود یا به تدریج در طی چند ساعت یا حتی چند روز ایجاد شود. فراموش نکنید درمان سریع برای جلوگیری از نابینایی ضروری است. بنابراین حتما علائم اولیه تشخیص سکته چشمی را جدی بگیرید و خیلی سریع به یک متخصص چشم پزشکی در تهران و شهرهای دیگر مراجعه کنید. برخی از مهم ترین علائم سکته چشمی عبارتند از:

• لکه های خاکستری یا شناور در میدان بینایی شما
• بالا رفتن فشار چشم
• اختلال دید رنگ
• تاری دید که به تدریج بدتر می شود
• از دست دادن کامل بینایی به صورت تدریجی یا ناگهانی
• سکته چشمی معمولاً فقط در یک چشم رخ می دهد.

همچنین در حالی که همیشه نمی توان علت سکته چشمی را تعیین کرد، محققان بر این باورند که برخی از عوامل و شرایط سلامتی می توانند خطر ابتلا به این نوع از سکته را افزایش دهند. برای مثال سن بالا(بالای ۶۰ سال)، جنسیت مذکر، کم خونی، سیگار کشیدن، دیابت، گلوکوم یا آب سیاه، فشار خون بالا، کلسترول بالا، بیماری قلبی و عروقی، باریک شدن شریان گردن (شریان کاروتید) و اختلالات خونی برخی از عوامل افزایش دهنده سکته چشمی هستند.

اگر علائم سکته چشمی را تجربه می کنید، فوراً با یک چشم پزشک متخصص تماس بگیرید، حتی اگر به نظر می رسد علائم شما در حال بهبود است. برای معاینه بینایی سنجی در تهران همین امروز به مرکز اپتومتری آیت اللهی مراجعه نمایید.

سکته چشم چگونه تشخیص داده می شود؟

سکته چشم در طول معاینه چشم تشخیص داده می شود. چشم پزشک در مراکز بزرگ بینایی سنجی در تهران ، اصفهان و شهرهای دیگر از ابزارهای تخصصی و دستگاه های تصویربرداری برای به دست آوردن دید واضحی از داخل چشم شما و شناسایی علائم مایع یا آسیب شبکیه استفاده می کند.

• توموگرافی انسجام نوری (OCT) یک آزمایش تصویربرداری دیجیتال است که می تواند به پزشک کمک کند تا وجود تورم شبکیه را تشخیص دهد.
• آنژیوگرافی فلورسین برای برجسته کردن هر گونه آسیب عروق خونی در شبکیه چشم استفاده می شود. در طی این آزمایش، مقدار کمی رنگ زرد (فلورسین) به ورید بازوی شما تزریق می شود. رنگ از طریق جریان خون شما به چشم شما می رسد. سپس یک دوربین تصاویری از شریان های شبکیه که برجسته می شوند، می گیرد تا شناسایی شریان های مسدود شده را تسهیل کند.
•  تونومتری آزمایشی است که فشار داخل چشم شما را برای تشخیص وجود گلوکوم که می تواند باعث سکته چشمی شود اندازه گیری می کند.

سکته چشمی چگونه درمان می شود؟

درمان های سکته چشم باید در عرض چند ساعت پس از شروع علائم اولیه انجام شود تا به طور موثرتری از بینایی شما محافظت شده و از کاهش بینایی جلوگیری شود. رایج ترین درمان های سکته چشمی عبارتند از:

• استنشاق مخلوط دی اکسید کربن و اکسیژن برای گشاد شدن شریان های شبکیه چشم
• برداشتن مایع چشمی برای کمک به عبور لخته
• دارو برای شکستن لخته
• تزریق ضد VEGF
• تزریق کورتیکواستروئید
• ماساژ چشم برای کمک به باز کردن عروق و وریدهای شبکیه
• لیزر درمانی و …

عوارض ناشی از سکته چشم

اگرچه ممکن است برخی از بینایی ها پس از سکته چشم بهبود یابند، اما بیشتر افراد درجاتی از کاهش بینایی را تجربه می کنند. علاوه بر این، عوارض جدی دیگری نیز ممکن است ایجاد شود که عبارتند از:

• ورم شبکیه (ادم ماکولا)
• نئوواسکولاریزاسیون قرنیه
• گلوکوم نئوواسکولار
• نابینایی

چنانچه می خواهید از عوارض بالا جلوگیری کنید و به جهت کنترل ریسک موجود حتما برای درمان به موقع به یکی از مراکز معاینه بینایی سنجی در تهران و شهرهای دیگر مراجعه نمایید.

آیا می توانم از سکته چشم جلوگیری کنم؟

در حالی که همیشه نمی توان از سکته چشم پیشگیری کرد، تما شما می توانید با انتخاب یک سبک زندگی سالم خطر ابتلا به آن را کاهش دهید. برای این منظور رعایت نکات زیر توصیه می شود:

• کنترل دیابت و سطح گلوکز
• درمان گلوکوم و حفظ فشار طبیعی چشم
• حفظ فشار خون سالم
• مصرف یک رژیم غذایی سالم برای داشتن سطح کلسترول مطلوب
• ترک سیگار
• عدم خیره شدن به دستگاه های الکترونیکی مانند موبایل در تاریکی

سخن پایانی

سکته چشمی یک وقوع پزشکی نادر و جدی است که معمولاً به دلیل انسداد شریان‌های خونی که چشم را تغذیه می‌کنند، ایجاد می‌شود. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش ناگهانی ویژگی‌های بصری فرد شود، که از جمله از دست دادن دید در یک یا هر دو چشم و ایجاد نقاط سیاه در دیدگاه می‌شود. علائم سکته چشمی نیاز به اورژانس پزشکی دارند و در صورت تشخیص به موقع و درمان مناسب، می‌توانند تاثیرات برگشت‌پذیر داشته باشند. از عوامل خطرآفرین مانند دیابت، فشار خون بالا، سیگار و بیماری‌های قلبی-عروقی باید مراقبت شود تا احتمال ابتلا به سکته چشمی کاهش یابد.

سوالات متداول سکته چشمی چیست؟

1.  سکته چشمی چیست؟
   سکته چشمی وقوعی است که ناشی از انسداد یا خون‌رسانی ناکافی به شریان‌های خونی چشم می‌شود، که به دلیل این انسداد باعث از بین رفتن بخشی از دید در یک یا هر دو چشم می‌شود.
2. علائم سکته چشمی چیست؟
   علائم سکته چشمی معمولاً شامل نقاط تاریکی یا کوری در دید، افزایش ناگهانی در تاریکی دید، از دست دادن دید در یک بخش از چشم، و در برخی موارد درد و تغییر در رنگ دیدگاه می‌شوند.
3. چگونه باید در مواجهه با سکته چشمی عمل کرد؟
   در مواجهه با سکته چشمی، باید فوراً به اورژانس پزشکی مراجعه کرده و تا زمانی که پزشک متخصص چشم پذیرفت کند، اقدام به هیچ کاری نکنید. تا زمان تشخیص و درمان مناسب، از بین رفتن دید ممکن است برگشت‌پذیر باشد و به مراجعه به پزشک واجد اهمیت است.